Yeni İnfaz Yasası Yürürlüğe girdi

Geçici 10.madde, getirdiği düzenlemelerle birlikte genel affın çıkıp çıkmadığını, çıkıp çıkmayacağını yeniden gündeme getirdi. Ancak bu düzenleme herhangi bir şekilde af düzenlemesi değildir. Özellikle de genel af niteliği kesinlikle yoktur. Ancak etkilediği infaz hükümlüsü sayısı nerdeyse 120.000 olduğu için affa yönelik tartışmalar hız kazanmıştır.

Geçici 10.maddenin hükümleri aşağıdaki gibidir:

1. “31/7/2023 tarihi itibarıyla geçici 9 uncu maddenin beşinci fıkrası uyarınca Covid-19 salgın hastalığı nedeniyle izinde bulunan hükümlüler, izin bitimini takip eden on beş gün içinde infaz işlemlerinin devam ettiği kurumlara dönmek zorundadır.”

Maddenin ilk fıkrasına göre Covid-19 dolayısıyla cezaevlerinin boşaltıldığı dönemde izne çıkarılan hükümlüler, izinlerinin bittiği tarihten sonraki 15 gün içinde açık veya kapalı, cezalarının infaz edildiği kurumlara dönmek zorundadırlar. Bu sayede Covid-19 iznine ayrılanların 31 Temmuz 2023 itibariyle geri dönmeleri kararlaştırılmıştır.

1. “31/7/2023 tarihi itibarıyla geçici 9 uncu maddenin beşinci fıkrası uyarınca Covid-19 salgın hastalığı nedeniyle izinde bulunan ve ilgili mevzuat uyarınca cezalarının denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infazına beş yıl ve daha az süre kalan hükümlülerin talebi aranmaksızın, cezalarının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmının denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infazına infaz hâkimi tarafından karar verilebilir.”

Düzenlemenin belki de en çok tartışma yaratan hükmü budur. Zira bu hükümle beraber affın çıkıp çıkmadığı tartışılmaktadır. Ancak yukarıda da belirtildiği üzere bu düzenleme af niteliğinde değildir. Peki bu düzenlemenin niteliği nedir? 2.fıkraya göre; denetimli serbestlik uyarınca 5 veya daha az yıl ceza infaz süresi kalan mahkumlar, Covid-19 izinlerinden dönmek zorunda değillerdir. Zira madde metninde de geçtiği üzere bu mahkumların talepleri olmasa dahi, cezalarının kalan kısmını denetimli serbestlik kapsamında çekebilirler. Tabi bu durum açısından infaz hakiminin karar vermesi gerekmektedir. İnfaz hakiminin de bu konuda takdir yetkisi bulunmaktadır.

1. “105/A maddesi kapsamında denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle cezası infaz edilip geçici 9 uncu maddenin beşinci fıkrası uyarınca Covid-19 salgın hastalığı nedeniyle 31/7/2023 tarihi itibarıyla izinde bulunan hükümlüler, koşullu salıverilme tarihine kadar olan süreleri 105/A maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen yükümlülüklere tabi olmadan geçirirler.”

105/A’nın 5.fıkrası uyarınca koşullu salıverilen hükümlüler hakkında belli yükümlülükler söz konusu olmaktadır. İşte yukarıdaki değişiklik kapsamında Covid-19 izninde bulunan mahkumlar koşullu salıverilecekleri zamana kadar bu yükümlülüklere uymak zorunda değillerdir. Diğer bir ifadeyle bu kapsamda olan kişiler için aşağıdaki yükümlülükler uygulanmayacaktır:

• Kamuya yararlı bir işte ücretsiz olarak çalıştırılma (-)
• Bir konut veya bölgede denetim ve gözetim altında bulundurulma (-)
• Belirlenen yer veya bölgelere gitmeme (-)
• Belirlenen programlara katılma (-)

1. “Geçici 9 uncu maddenin altıncı fıkrası uyarınca açık ceza infaz kurumuna gönderilen hükümlüler, 31/7/2023 tarihi itibarıyla açık ceza infaz kurumuna ayrılmış sayılır.” 

Açık ceza infaz kurumuna gönderilen hükümlüler için Geçici 9.maddenin 6.fıkrası geçici bir düzenlemeydi. Bu düzenleme 31 Temmuz 2023 tarihinde geçerliliğini kaybedecekti. İşte 2023 İnfaz Değişikliği de bu durumu gözeterek Geçici m.9/6 kapsamında açık ceza evine gönderilen hükümlülerin açık cezaevine ayrılmış sayılacaklarını hükme bağlamaktadır. Bu kapsamda ilgili hükümlüler artık açık cezaevlerinde cezalarının infazına devam edeceklerdir. 

1. Düzenlemenin en detaylı kısmı Geçici 10.maddenin 6.fıkrasıdır. İlgili maddeye göre Türk Ceza Kanunu’nun İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar, Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar ve örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar hariç olmak üzere, 31 Temmuz 2023 tarihinde kapalı cezaevlerinde bulunan hükümlülerden;

• Toplam hapis cezası 10 yıldan az olanlar 1 ayını,
• Toplam hapis cezası 10 yıldan fazla olanlar 3 ayını,

Bu kurumlarda geçirmişlerse ve açık cezaevlerine geçmesine 3 yıldan az bir süre kalmış olanlar yukarıdaki şartların tamamı gerçekleştiğinde açık cezaevine ayrılabilirler. Bu şekilde açık cezaevine sevk edilmiş olan mahkumlar 3 ay açık cezaevinde kalmış olmaları şartıyla talepte bulunarak 3 yıl erken olacak şekilde denetimli serbestlikten yararlanabilirler. Görüldüğü üzere burada 2.fıkradaki düzenlemenin tersine mahkumların talepleri aranmaktadır. Kişi bu şartları sağlıyor olsa dahi talepte bulunmamışsa bu imkândan yararlanamayacaktır. Ayrıca bu maddeye ilişkin olanaklar 16, 16A ve 17.madde kapsamında cezası ertelenenler ile hapis cezası durdurulmuş olanlar için de uygulanmaktadır. 31 Temmuz 2023 itibariyle kesinleşmiş olan cezalar açısından da bu madde hükümleri uygulanabilecektir.

Son olarak koşullu salıverilmesi geri alınmış olanlar ile ikinci defa mükerrer olanlar açısından bu imkanlar geçerli olmayacaktır. Diğer bir ifadeyle bu kişiler açısından koşullu salıverilmeden 3 yıl erken yararlanma imkânı bulunmayacaktır.